A.C.T., Kabul ve Kararlılık Terapisi’nin kısaltmasıdır. Bilişsel davranışçı terapinin bir formu olan ACT, bireylerin duygusal ve psikolojik acılarıyla daha etkili bir şekilde başa çıkmalarını sağlamayı hedefler. Bu terapi, bireylerin zorlu düşünce, duygu ve anılarına farklı bir perspektiften yaklaşmalarına yardımcı olmayı amaçlar.
ACT’nin temel prensipleri şunlardır:
- Kavramsal ve Otomatik Düşüncelerden Uzaklaşma: Düşüncelerimizle özdeşleşmek yerine onları nesnel bir gözlemci olarak fark etme.
- An’a Odaklanma: Şu anki deneyime tam olarak katılmak ve anın tadını çıkarmak.
- Kabullenme: Zorlu düşünce, duygu ve fiziksel hislerle mücadele etmek yerine onları kabullenme.
- Benlik Kavramından Çıkma: Kendi hikayemizde sıkışıp kalmak yerine daha geniş bir perspektife geçiş yapma.
- Değerlere Bağlılık: Hayatta neyin gerçekten önemli olduğunu belirleme ve bu değerlere uygun eylemler gerçekleştirme.
- Eyleme Geçme: Değerlere uygun hareket etme ve yaşamın anlamlı bir şekilde sürdürülmesini sağlama.
Nasıl Uygulanır?
A.C.T., bir dizi egzersiz ve metafor kullanarak yukarıdaki prensipleri danışanlara aktarır. İşte temel adımlar:
- Duygusal Farkındalık: Danışanın şu anki duygusal durumunu fark etmesine yardımcı olma.
- Düşüncelerin Gözlemi: Düşünceleri yargılamadan sadece gözlemleme.
- Kabullenme Egzersizleri: Acılı veya rahatsız edici düşünceleri, duyguları ve fiziksel hisleri kabullenme pratiği yapma.
- Benlik Kavramından Ayırma Egzersizleri: Danışanın, düşüncelerinin ve duygularının ötesinde daha geniş bir bilince sahip olduğunu anlamasına yardımcı olma.
- Değer Belirleme: Danışanın hayatındaki gerçekten neyin önemli olduğunu belirlemesine yardımcı olma.
- Eylem Planlama: Bu değerlere uygun eylemler planlama.
- Maruz Bırakma: Danışanın korkuları ve kaçındığı durumlarla yüzleşmesine yardımcı olma.
- Bilişsel Ayırma Teknikleri: Düşüncelerin gerçek olmadığını, sadece zihinsel olaylar olduğunu anlamasına yardımcı olma.
A.C.T., bireylerin zorluklarla başa çıkma becerilerini artırmak, yaşamlarına anlam katmak ve değerlerine uygun bir yaşam sürdürmelerini sağlamak için tasarlanmıştır. Bu yaklaşım, danışanların yaşamlarındaki zorlukları kabullenmelerine ve onlara rağmen değerlerine uygun yaşamlarını sürdürmelerine yardımcı olmayı amaçlar.